Port of Moerdijk, met een sterk chemie- en logistiekcluster, heeft de opgave om de waarde van de locatie steeds weer te versterken. Moerdijk zet daartoe sterk in op het uitbouwen van de al bestaande clusters. “Nieuwe bedrijven moeten de totale activiteit binnen het haven- en logistieke gebied versterken. Je zou kunnen zeggen dat elke onderneming aan de waarde en het belang van de andere bedrijven bijdraagt.” Dit is één van de ambities uit de nieuwe Corporate Strategy 2021-2025 die het Havenbedrijf Moerdijk in december 2020 heeft vastgesteld.
In een Port Call van RPPC geeft Ferdinand van den Oever, CEO van Havenbedrijf Moerdijk, een toelichting op het strategisch plan van de Moerdijkse haven voor de komende vijf jaar: de Corporate Strategy 2021-2025.
Deze opdracht kan niet los staan van de ontwikkelingen in de markt. “We zien nieuwe kansen, zelfs in tijden van Brexit. Ja, we zijn met onze shortsea-activiteiten sterk gericht op het VK. De ondernemingen in onze haven doen daarbij vooral kleinere havens aan, met minder congestie en minder administratieve druk”, legt de CEO uit.
Een andere trend waarvan Moerdijk hoopt te profiteren is het feit dat steeds meer grote ondernemingen productielocaties (deels) terughalen uit China en naar Europa brengen. De coronacrisis maakte duidelijk dat het verstandig is ook in Europa te produceren. Een trend die nearshoring wordt genoemd. “Er zijn steeds grotere volumes op te slaan in distributiecentra, en daar zijn we met de verbindingen naar het nationale en internationale achterland sterk in.”
Sterk in shortsea
Volgens Van den Oever gaat het bij het opstellen van een strategie allereerst om de vraag waar je als organisatie sterk in bent. “De vraag is dan, waarin zijn we complementair aan andere havens en waarin zijn we nadrukkelijk concurrerend.” Concurrerend is Moerdijk op het gebied van shortsea. “Daar moet dus ook onze focus liggen. Meer dan op deepsea. Je hebt hier te maken met een congestievrije haven, dat maakt een snelle afhandeling van schepen en ladingen mogelijk. Juist bij shortsea is dat van belang, want die activiteit is in zekere zin te vergelijken met het spoorboekje van de spooroperator: men wil snel en efficiënt elke week dezelfde routes varen.”
Als die centrale activiteit eenmaal is bepaald, dan volgt daaruit de vraag wat je als havenbedrijf oppakt. Zelf – of met anderen. En dus ook wat je niet zult doen. “We zijn natuurlijk een landlord, dus het beheer en onderhoud van terreinen op een duurzame en veilige manier, is een prioriteit. Dat doen we zelf. Ook de aanleg van het Logistieke Park Moerdijk (LPM) verzorgen we. Dat is een typische taak voor een havenbedrijf.
Op de tweede plaats komt het faciliteren. De CEO: “Zoals een tuinman de planten niet doet groeien, maar wel de ideale condities schept, zo zorgen wij dat onze bedrijven optimaal kunnen gedijen.” Coproductie en co-creatie zijn daarbij, zo blijkt, beslist mogelijk. “Zo spelen we een rol bij de terminalrenovatie van CCT, bijvoorbeeld door het aanleggen van nieuwe opstelsporen.” Wat de havenorganisatie ten slotte ook doet is advies geven en informatiedelen als (potentiële) partijen daarom vragen.
Unieke locatie
Deze koersbepaling leidt volgens de CEO tot een aantal hoofdopgaven voor de havenorganisatie. Ten eerste is en blijft belangrijk de topclusters industrie en logistiek te versterken. “We willen groot blijven en nog sterker worden in dat wat we al heel goed doen. Moerdijk ligt op een unieke locatie tussen Rotterdam en Antwerpen in en juist de bedrijven in ons havengebied zoeken een dergelijke positie. Dat geldt nadrukkelijk voor de chemie, die ook in de toekomst een heel belangrijke sector voor ons zal blijven.”
Daarnaast blijft de logistiek van groot belang: de overslagvolumes groeien (door e-commerce en nearshoring). “We maken daar keuzes, zoals ik al zei. We zijn de meest inland-gelegen zeehaven van Nederland. Dat kan een hindernis zijn voor deepsea-activiteiten, maar juist niet voor shortsea. Dat heeft daarom onze focus.” Vanuit Moerdijk starten steeds weer nieuwe verbindingen, zoals onlangs met Bilbao. Ook de spoorambitie mag hier niet onbenoemd blijven, want ook bij die modaliteit presteert Moerdijk bovengemiddeld.
Draaischijf naar achterland
Belangrijk is ook het verbeteren van de netwerk- of hub-positie in de Vlaams-Nederlandse delta. “We kijken niet alleen naar Rotterdam, maar ook naar Antwerpen. Wij zijn dan, via binnenvaart of spoor, de draaischijf richting het Hinterland.” En, uiteraard, speelt de communicatie met de directe omgeving, het goede nabuurschap een rol. “We willen daarbij ook maximaal vergroenen en focussen ons op circulariteit”, meldt Van den Oever.
Binnenvaart compenseert
De CEO van de Brabantse haven keek ook kort terug op afgelopen jaar. “Iedereen heeft een tik gekregen van Corona en bij ons speelde ook nog eens de effecten van de Brexit. Als gevolg van de onzekerheid over de overgangsperiode, werd er eind 2019 flink gehamsterd in het VK, wat resulteerde in lagere volumes in Q1. Daarnaast droogden de ladingstromen vanuit China al snel op toen de epidemie daar losbarstte.”
Het goede nieuws voor de haven van Moerdijk is dat het jaar uiteindelijk niet slechter sloot dan 2019. “De totale overslag bleef gelijk.” Wel was er een opvallende verschuiving. Daar waar deepsea 7% terugviel werd dat gecompenseerd door de groei in de binnenvaart. “Sommige partijen met grote schepen kozen voor Rotterdam of Antwerpen voor hun call, maar vervoerden vervolgens de lading met barges naar Moerdijk”, legt Van den Oever uit. In 2020 bleef het transport via het spoor sterk. “Er wordt daarin ook veel geïnvesteerd. Zowel als het gaat om het emplacement als om, bijvoorbeeld, het beveiligen van overwegen. Dat betaalt zich uit. Het aantal spoorverbindingen groeit sterk.”
Logistiek Park
Een mijlpaal in 2020 was de realisatie van het logistiek park Moerdijk (145 ha), waaraan al sinds 2009 werd gewerkt. Er is grote belangstelling van partijen die er een (Europees) distributiecentrum willen vestigen. Negatief nieuws was er helaas ook. “We zijn beslist niet de enige haven die lijdt onder de stikstofproblematiek. Dat remt ons en de bv Nederland bij de groei, de expansie en het realiseren van alle ambities.”
Bron: RPPC
